Rok 2015 to czas, w którym przeprowadziliśmy wiele zmian w zakresie finansowym i organizacyjnych funkcjonowania naszej Gminy. Oczekiwaniem ze strony mieszkańców Dąbia oraz miejskich radnych było jednak to, aby przeprowadzić rzetelną analizę sytuacji, zastanej przez nowo wybrane władze pod koniec roku 2014. Tak też się stało.

            Na zlecenie Urzędu Miejskiego w Dąbiu przygotowany został Raport – Stan finansowy i organizacyjny Gminy Dąbie w latach 2007-2014. Badanie prowadzone było od 1 lutego 2015 r. do 30 listopada 2015 r. Okres objęty badaniem to lata 2007-2014, z tym, że odnoszono się również do działań naprawczych podjętych już w roku 2015. Raport stanowi wstępną analizę działalności Gminy Dąbie w sferze finansowej oraz organizacyjnej (analiza stanu otwarcia), wraz z oceną konieczności wdrożenia kolejnych kroków kontrolnych i korygujących. Równolegle do prowadzonej kontroli wdrażano niezbędne działania naprawcze.

            Czynności kontrolne oparto przede wszystkim na przepisach powszechnie obowiązującego prawa, aktach prawa wewnętrznego, materiałach przygotowanych przez pracowników merytorycznych Urzędu Miejskiego w Dąbiu, obserwacjach i oględzinach własnych, a także prowadzonych badaniach ankietowych wśród pracowników magistratu.

W opracowaniu analizie poddano: planowane dochody i wydatki, źródła finansowania deficytu oraz stan zadłużenia; wydatki inwestycyjne; wybrane obszary realizacji budżetu; strukturę organizacyjną Gminy Dąbie; funkcjonowanie Urzędu Miejskiego; organizację systemu oświaty; stan organizacyjno-prawny infrastruktury sportowej i rekreacyjnej; informację na temat pozostałych jednostek organizacyjnych Gminy; wnioski i rekomendacje na przyszłość. We wszystkich analizowanych obszarach wykryto rażące nieprawidłowości wynikające m.in. z nieprzestrzegania przepisów prawa, nierzetelności oraz braku nadzoru osób piastujących funkcje kierownicze w Urzędzie Miejskim.

W sferze finansowej wykazano jednoznacznie, że władze Gminy nie realizowały spójnej, perspektywicznej i ostrożnościowej polityki budżetowej; stwierdzono brak planowania strategicznego w sferze finansów oraz podważono zasadność poszczególnych decyzji, szczególnie w obszarze inwestycji i zaciągania na tę okoliczność zobowiązań finansowych, przekraczających znacznie realne możliwości finansowe Gminy Dąbie. W efekcie doprowadziło to niemal do załamania finansów gminnych w roku 2011. Sprawia to, że dziś Gmina musi prowadzić ostrożną politykę finansową i inwestycyjną z zaciąganiem zewnętrznych zobowiązań finansowych włącznie. Widać również wyraźnie, że mechanizmy kontrolne i zaradcze w sferze finansowej zawiodły.

W sferze organizacyjnej wyniki kontroli wykazały nieprawidłowości spowodowane nieprzestrzeganiem obowiązujących przepisów prawa przez pracowników, a przede wszystkim brakiem nadzoru ze strony kierownictwa. Wykazano, że nie podejmowano działań naprawczych, bowiem pojawiające się błędy mają charakter powtarzalny. Kluczowe dokumenty dotyczące organizacji Urzędu nie oddawały stanu rzeczywistego; dokumentacja urzędowa nie była przechowywana i archiwizowana w sposób prawidłowy; nie stosowano zapisów instrukcji kancelaryjnej. Wszystko to działo się mimo tego, iż pracownicy zdawali sobie sprawę z problemów organizacyjnych, finansowych i prawnych. Z wiedzy tej jednak osoby sprawujące nadzór nad działaniem tej jednostki nie wyciągały żadnych wniosków. Niepokój budził również stan infrastruktury Urzędu Miejskiego, a także fizyczny bałagan, który w znacznym stopniu utrudniał codzienne wykonywanie obowiązków pracowniczych.

Podobnie analiza funkcjonowania systemu oświaty wypadła niekorzystnie, w wielu aspektach brakowało niezbędnych podstaw prawnych lub podjęte działania były wręcz sprzeczne z prawem. Poważne zastrzeżenia budzi formalno-prawny oraz techniczny stan infrastruktury sportowo-rekreacyjnej w Gminie Dąbie. Odrębnej analizy wymaga działalność pozostałych jednostek organizacyjnych Gminy.

Podsumowując wnioski z raportu trzeba powiedzieć, że zarówno działalność Urzędu Miejskiego, jak i pozostałych jednostek organizacyjnych, powinna opierać się na zasadach legalności, celowości i rzeczowości, zarówno w zakresie struktury organizacyjnej, jak i pod względem wydatkowania środków publicznych, co do tej pory zawodziło. Planowanie i wykonanie budżetu powinno uwzględniać długookresowe skutki podejmowanych decyzji finansowych, a szczególną dbałość organy Gminy powinny wykazywać w odniesieniu do kształtowania wysokości zadłużenia publicznego. Pracownicy Urzędu powinni mieć zapewniony szeroki wachlarz szkoleń przedmiotowych, problemowych, wizerunkowych, komunikacyjnych, celem umożliwienia im prawidłowego wykonywania obowiązków zawodowych, a Gmina powinna wykazywać szczególną dbałość o stan posiadanego majątku i infrastruktury. Priorytetem powinno być pozyskiwanie zewnętrznych i bezzwrotnych środków finansowych. Przede wszystkim jednak należy pamiętać, iż w swojej działalności, wszelkie organy i jednostki Gminy Dąbie powinny kierować się naczelną zasadą służebności wobec obywateli i działania na rzecz dobra wspólnego.

            Mamy nadzieję, że wnioski zawarte w raporcie znajdą zastosowanie w praktyce naszego działania, a tego rodzaju nieprawidłowości nigdy więcej się nie powtórzą. Można się uczyć na błędach, ale przede wszystkim trzeba wciągać z nich konstruktywne wnioski na przyszłość!

Całość raportu jest do pobrania poniżej.